Lễ hội Cầu ngư Đà Nẵng-Truyền thống văn hóa vùng biển

Lễ hội Cầu ngư Đà Nẵng mang ý nghĩa tâm linh to lớn đối với ngư dân Đà Nẵng. Ngày nay, sự kiện không chỉ bao gồm người dân địa phương mà còn cho phép khách du lịch tìm hiểu và thưởng thức những nét đẹp văn hóa và truyền thống. Lễ hội gần đây đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. 

Đôi nét về Lễ hội Cầu Ngư

Lễ hội Cầu Ngư hay còn gọi là Lễ hội Cá Ông hay lễ Tế cá Voi. Đây  là một trong những lễ hội quan trọng nhất của ngưu dân tại Đà Nẵng. Hàng năm, sau Tết Nguyên đán, lễ hội sẽ được tổ chức. Đến với lễ hội Cầu Ngư Đà Nẵng du khách có  cơ hội tuyệt vời để kết hợp du lịch, tìm hiểu văn hóa vùng miền và tham gia các hoạt động lễ hội đặc sắc.

Lễ hội được tổ chức trong hai ngày vào giữa tuần thứ ba âm lịch. Buổi lễ điển hình được tổ chức vào ngày đầu tiên, sau đó là buổi lễ chính thức vào ngày thứ hai. Trong suốt sự kiện, bàn thờ được trang hoàng rực rỡ và trang nghiêm. Trong Lễ Cầu Ngư ở Đà Nẵng, phần lớn nhà nhà đều lập bàn hương và bày biện lễ vật.

Địa điểm, thời gian tổ chức Lễ hội Cầu Ngư ở Đà Nẵng

Hàng năm, từ ngày 14 đến 16 tháng Giêng âm lịch, nhiều người dân Đà Nẵng và các tín đồ “phát cuồng” lại “đứng ngồi không yên”, nóng lòng trẩy hội Cầu Ngư Đà Nẵng. Lễ hội có một không hai này được tổ chức hàng năm tại miếu Thuyền, đường Nguyễn Tất Thành, quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng, Theo phong tục cổ truyền, lễ tổ chức long trọng nhất sẽ là vào mỗi “tam niên đáo lệ” (ba năm tổ chức một lần). Ngoài ra, Lễ hội Cầu Ngư được tổ chức ở các địa phương ven biển như Mân Thái, Hòa Hiệp, Thọ Quang, Xuân Hà, Thanh Lộc Đán, v.v. 

Nguồn gốc của Lễ hội Cầu Ngư

Theo sử sách cổ của làng chài, vào ngày 23 và 24 tháng 3 năm Quý Tỵ (1893), ngư dân làng chài Thanh Khê, Hà Khê đi đánh bắt cá voi thì gặp bão lớn. Thật không may, gần 1500 ngư dân đã chết hoặc mất tích trong biển lạnh. Sau sự mất mát to lớn, dân làng đã xây dựng nhà nguyện Tập Linh để tập hợp và cầu nguyện cho những ngư dân đang tuyệt vọng. Mãi đến Tết Ất Mùi 1991, nhà thờ Tập Linh mới được sửa chữa, người dân địa phương đóng chiếc thuyền này để thờ tự trước khi lưu truyền hậu thế.

Ý nghĩa của Lễ hội Cầu Ngư

Lễ Cầu Ngư ở Đà Nẵng không chỉ mang tính chất tâm linh, tín ngưỡng mà nó còn là nét văn hóa truyền thống của ngư dân vùng biển miền Trung, là phương thức để họ bày tỏ lòng thành kính, tưởng nhớ tổ tiên. Đồng thời cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống mọi người luôn ấm no, hạnh phúc.

Ngoài ra, Lễ hội Cầu ngư Đà Nẵng sẽ tạo cơ hội để người dân địa phương khuyến khích nhau giữ nghề truyền thống vốn mưu sinh dựa vào biển. Từ đó hỗ trợ họ phát triển các hoạt động văn hóa truyền thống,  tạo động lực cho những mùa đánh bắt tiếp theo.

Lễ hội Cầu Ngư Đà Nẵng có gì đặc biệt?

Phần lễ và phần hội là những nghi lễ không thể thiếu trong lễ Cầu Ngư ở Đà Nẵng. Mỗi phần sẽ có các hoạt động riêng của mình.

Phần Lễ

Lễ Hội Cầu Ngư tại Đà Nẵng kéo dài hai ngày. Ngày đầu tiên là  thiết lễ tiên thường, ngày tiếp theo là ngày lễ chính thức. Trong những ngày lễ hội, bàn thờ trang nghiêm, rực rỡ khói hương nghi ngút. Trên mỗi chiếc tàu đều chăng đèn, kết hoa rất đặc sắc.

Người dân sẽ bầu ra một ban lễ gồm những người có tuổi, đạo đức, có uy tín, gia đình không có tang để tiến hành lễ cúng. Thầy cúng chính có nhiệm vụ dâng lễ vật (không có hải sản) và đọc văn tế để tạ ơn công lao của ngư dân. Cầu mong người dân sẽ có một mùa đánh bắt an toàn và bội thu.

Phần Hội

Lễ khai mạc có màn đua thuyền truyền thống sôi nổi trước sự hân hoan của người dân và du khách. Tiếp sau cuộc thi đua thuyền là các trò chơi dân gian không kém phần giải trí như lắc thúng, thi bơi, kéo co, đá bóng… và các chương trình văn nghệ thể hiện văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc. 

Đặc biệt, trò múa hát Bả Trạo (Bá: nắm, trạo: chèo thuyền) được coi là thể loại múa hát đặc sắc nhất của lễ hội Cầu Ngư ở Đà Nẵng, mang nhiều ý nghĩa. Thuyền viên quan tâm, đoàn kết, cùng nhau vượt qua sóng gió, mang về một mùa cá bội thu cho ngư dân.

Cộng đồng sau đó mời các ban hát bội và ca Huế và biểu diễn miễn phí vào buổi tối. Du khách còn được xem lễ thả thuyền và lễ tiễn đưa những linh hồn đã mất trên biển, cũng như lễ phóng sinh và phá cổ,...

Những lưu ý khi tham gia lễ hội Cầu Ngư

Để có một chuyến đi hoàn hảo, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau khi tham gia lễ hội cầu ngư tại Đà Nẵng. Cụ thể là:

• Mặc đồ phù hợp: Đây là lễ hội văn hóa nên bạn cần chọn những bộ trang phục lịch sự, kín đáo. 
• Tôn trọng các nghi lễ: Khi bạn tham gia lễ hội cầu ngư, hãy nhớ rằng đó là một sự kiện tôn giáo và nghi lễ của người dân địa phương.
• Giữ gìn vệ sinh: Đảm bảo bạn giữ gìn vệ sinh cá nhân và vùng xung quanh. Đừng làm ô nhiễm môi trường bằng cách vứt rác bừa bãi.
• Giữ gìn trật tự chung trong phần Lễ: Trong lúc phần lễ được diễn ra, bạn không nên mất trật tự, tránh gây ảnh hưởng đến công việc chung. 

Những lễ hội Đà Nẵng khác bạn có thể tham gia

Ngoài Lễ Cầu Ngư, Đà Nẵng còn tổ chức nhiều sự kiện văn hóa độc đáo, là một trong những điểm thu hút du khách trong và ngoài nước đến với thành phố đáng sống nhất Việt Nam. Do đó, du khách đến thăm Đà Nẵng nên lưu ý các lễ hội như:

• Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng: Là lễ hội được yêu thích vào mùa hè hảng năm. Lễ hội này thu hút hàng triệu lượt du khách đến chiêm ngưỡng. 
• Lễ hội Quan Thế Âm Đà Nẵng: Là một trong những hoạt động tâm linh quan trọng. Được diễn ra vào ngày 19 tháng 2  m lịch hàng năm tại  chùa Quán Thế Âm Đà Nẵng.
• Lễ hội đua thuyền Đà Nẵng: Diễn ra vào dịp rằm tháng giêng. Đây làmột trong số những hoạt động văn hóa được tổ chức hàng năm và thu hút rất đông người dân tham gia. 

Lễ hội Cầu Ngư Đà Nẵng không chỉ là một hoạt động tín ngưỡng, một “liều thuốc” tinh thần mà còn là nơi bảo tồn nhiều loại hình nghệ thuật đã ra đời và còn được lưu giữ, truyền lại cho đến ngày nay. Đây là một nét văn hóa truyền thống đáng quý cần được gìn giữ và phát triển.

Lễ hội không chỉ là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, mà còn là dịp để người dân Đà Nẵng tận hưởng những khoảnh khắc tuyệt vời bên gia đình và bạn bè. Nó tạo ra một không gian gắn kết cộng đồng, nơi mọi người cùng nhau chia sẻ niềm vui và nỗi lo, thể hiện lòng đoàn kết và sự đoàn tụ của một thành phố biển đang phát triển. Nếu đến thành phố đáng sống vào thời gian này, đừng quên tham gia vào lễ hội này nhé!