Đôi nét về làng cổ Phước Tích

Làng Phước Tích được xem là một thôn cổ mang tính biểu tượng cho vùng nông thôn Thừa Thiên Huế thời xưa, nằm thuộc địa phận thôn Phước Phú, xã Phong Hòa, huyện Hương Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Dựa theo các ghi chép trong sử liệu, ngôi làng này đã hình thành và phát triển từ khoảng thế kỷ thứ 15, trở thành một trong những minh chứng sống còn của lịch sử. Đây là một trong số ít những địa danh du lịch tại Huế vẫn còn giữ gìn được các yếu tố di sản quý giá như kiến trúc nhà rường, các công trình thờ cúng dòng họ, cảnh quan làng mạc truyền thống, nghề gốm cổ truyền, cùng với nếp sinh hoạt cộng đồng giữa các hàng xóm láng giềng gắn bó. Những giá trị này mang đến cho du khách cảm giác như đang quay ngược dòng thời gian, trở về với một miền ký ức xa xưa mà hiếm nơi nào còn lưu giữ được trọn vẹn. Mỗi căn nhà trong làng Phước Tích đều có một khoảng sân thoáng đãng ngăn cách, được tạo điểm nhấn bởi hàng cây chè xanh mướt mọc thẳng hàng, nép mình bên những gốc cây cổ thụ đã thấm đẫm dấu tích thời gian, tất cả tạo nên bức tranh làng quê gần gũi và đầy chất thơ.

Trải qua hơn 500 năm tồn tại, ngôi làng đã chứng kiến biết bao thăng trầm của lịch sử nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp giản dị, hoang sơ vốn có từ những ngày đầu hình thành. Vẻ đẹp của thôn cổ Phước Tích không nằm ở sự hùng vĩ hay phô trương mà ở nét dung dị, mộc mạc khiến người ta cảm thấy bình yên từ sâu thẳm trong tâm hồn. Bên dòng sông Ô Lâu với dòng nước trong xanh hiền hòa chảy qua, những ngôi nhà rường cổ kính đứng sừng sững với những nét kiến trúc đặc sắc, thể hiện tài năng của người xưa trong nghệ thuật xây dựng. Tất cả những yếu tố thiên nhiên và nhân văn này hòa quyện vào nhau, tạo nên một không gian yên bình hiếm có, mang đậm hồn quê Việt Nam.

Lịch sử của ngôi làng

Theo như những tư liệu lịch sử còn lưu giữ, làng Phước Tích được thiết lập vào năm 1470 dưới thời vua Lê Thánh Tông, đánh dấu bước khởi đầu cho một cộng đồng cư dân lâu đời tại vùng đất này. Ban đầu, làng mang tên gọi Phúc Giang, thể hiện khát vọng về một mảnh đất phì nhiêu và hạnh phúc gần bên dòng sông, nơi người dân có thể an cư và sinh sống lâu dài. Cái tên Phúc Giang được duy trì cho đến thời kỳ Tây Sơn, sau đó được đổi thành Hoàng Giang nhằm tôn vinh những gia tộc đã có công lớn trong việc khai phá vùng đất hoang, xây dựng và phát triển làng ấp. Khi vào đến triều đại Gia Long, ấp lại được đổi tên thành Phước Tích với ý nghĩa sâu sắc, bởi cư dân nơi đây mong muốn tích góp phước đức cho các thế hệ con cháu mai sau.

Đúng như ý nghĩa của cái tên làng, nhiều thế hệ cư dân tại đây đã không ngừng nối tiếp và phát huy những truyền thống tốt đẹp mà tổ tiên để lại qua từng giai đoạn lịch sử. Họ tiếp tục cần cù lao động, sáng tạo và xây dựng từ thế hệ này sang thế hệ khác, góp phần tạo ra những giá trị văn hóa to lớn và bền vững cho cộng đồng làng mạc. Những công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn thời gian, những nét văn hóa đặc sắc của từng dòng họ và cộng đồng, cùng với nơi sinh sống và làm việc của các nghệ nhân tài ba đã góp phần tạo nên bản sắc văn hóa đậm nét và độc đáo của vùng đất miền Trung Việt Nam.

Giá trị di sản của làng cổ Phước Tích

Làng cổ Phước Tích đã chính thức nhận được sự công nhận danh hiệu Di tích Cấp Quốc gia vào năm 2009, khẳng định vai trò quan trọng và đặc biệt của ngôi làng trong hệ thống di sản văn hóa của cả nước.

Ngôi làng sở hữu một cấu trúc không gian rất đặc trưng với tổng diện tích lên đến khoảng 49 héc-ta, trong đó điểm nổi bật nhất là hệ thống không gian mở đặc biệt, nơi các ngôi nhà rường hòa mình vào khu vườn xanh mát mà không bị ngăn cách bởi tường rào cao, tạo nên sự kết hợp hài hòa giữa công trình kiến trúc do con người tạo ra và cảnh quan thiên nhiên xung quanh.

Kiến trúc nhà rường và di sản độc đáo tại Phước Tích

Nhà Rường Cổ – Linh hồn kiến trúc xứ Huế

Phước Tích được xem như một bảo tàng kiến trúc sống của vùng đất miền Trung, nơi tập trung hơn 30 ngôi nhà rường cổ kính có tuổi đời vượt qua 100 năm, đại diện cho tinh hoa trong nghề mộc truyền thống của người xưa. Mỗi căn nhà rường không đơn thuần chỉ là nơi để ở mà còn được coi là một tác phẩm nghệ thuật đích thực, thể hiện sự khéo léo và tài năng của những người thợ mộc lão luyện. Nổi bật trong kiến trúc này là hệ thống cột gỗ vững chắc, mái ngói âm dương phủ đầy rêu xanh mang dấu ấn thời gian, cùng với cách bố trí kinh điển theo lối ba gian hai chái đặc trưng của kiến trúc truyền thống xứ Huế.

Các chi tiết trên gỗ được chạm trỗ một cách tinh tế và khéo léo, thể hiện trình độ nghệ thuật cao siêu cùng với triết lý sống sâu sắc của người dân địa phương qua từng đường nét chạm khắc. Mỗi ngôi nhà rường đều được bao quanh bởi khu vườn xanh mát, có hệ thống bình phong che chắn gió bụi, tạo nên sự hòa quyện tuyệt vời với thiên nhiên, phản ánh lối sống thư thái, gần gũi với môi trường của cư dân nơi đây.

Các công trình tín ngưỡng

Bên cạnh hệ thống nhà rường đặc sắc, Phước Tích còn bảo tồn nhiều công trình tín ngưỡng quan trọng, là bằng chứng rõ nét cho chiều sâu lịch sử và văn hóa của ngôi làng qua nhiều thế kỷ.

• Các Di Tích Cộng Đồng: Bao gồm những công trình như Đình làng, Miếu Cây Thị và Miếu Đôi, đây là những nơi diễn ra các hoạt động văn hóa tinh thần và tín ngưỡng lâu đời của cộng đồng dân cư trong làng.
• Dấu ấn Chăm: Đặc biệt đáng chú ý là Miếu Quảng Tế, nơi thể hiện rõ nét sự giao thoa độc đáo giữa hai nền văn hóa Việt và Chăm, được minh chứng qua các biểu tượng Linga và Yoni đầy tính biểu trưng, tạo nên nét văn hóa đặc thù hiếm có ở những vùng đất khác.
• Cây Thị Di Sản: Cây thị cổ thụ với tuổi đời hơn 500 năm tại Miếu Cây Thị là nhân chứng sống của lịch sử, mang trong mình giá trị văn hóa và tinh thần vô cùng lớn lao, không thể đo đếm được.
• Dòng Ô Lâu Nối Kết: Ngôi làng được ôm trọn bởi dòng sông Ô Lâu hiền hòa, cùng với hệ thống bến nước truyền thống đã tồn tại từ lâu đời, đóng vai trò là mạch sống quan trọng cho hoạt động giao thương và sinh hoạt thường nhật của người dân nơi đây.

Cảnh quan thiên nhiên – Nơi thanh lọc tâm hồn

Con đường trong làng được lát gạch công phu, được che phủ bởi hàng cây chè tàu xanh mướt và những tán cây cổ thụ sum suê, tạo nên một không gian vô cùng thanh tịnh và yên ả, hoàn toàn tách biệt khỏi nhịp sống hối hả và ồn ào của cuộc sống thành thị hiện đại. Sự kết hợp hoàn mỹ giữa kiến trúc nhà rường cổ kính và thảm thực vật xanh mát tươi tốt chính là điểm nhấn đặc biệt của Phước Tích, mang lại cảm giác thư giãn sâu sắc và giúp phục hồi tinh thần cho tất cả những ai ghé thăm nơi đây.

Hướng dẫn di chuyển đến Làng cổ Phước Tích

Làng Cổ Phước Tích có vị trí địa lý thuộc thôn Phước Phú, xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế, cách trung tâm thành phố Huế khoảng 40 km theo hướng về phía Bắc. Thời gian di chuyển từ trung tâm Huế đến làng thường dao động khoảng 40 phút, tùy thuộc vào loại phương tiện mà du khách lựa chọn cũng như tình trạng giao thông trên đường đi.

Cách di chuyển từ Huế đến Làng Cổ Phước Tích

• Từ khu vực trung tâm thành phố Huế, du khách di chuyển theo tuyến Quốc lộ 1A theo hướng Bắc, đi thẳng khoảng từ 35 đến 40 km để đến gần khu vực đích.
• Khi đến vị trí gần cầu Mỹ Chánh thuộc huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị, du khách cần rẽ phải để chuyển sang tuyến Quốc lộ 49B và tiếp tục hành trình.
• Đi tiếp theo Quốc lộ 49B khoảng 1 km, vượt qua cây cầu bắc ngang qua dòng sông Ô Lâu, du khách sẽ đến được cổng chào của làng cổ Phước Tích.

Mẹo di chuyển và lưu ý

• Du khách nên tránh di chuyển vào các khung giờ cao điểm như sáng sớm từ 7 giờ đến 9 giờ hoặc chiều tối từ 16 giờ đến 18 giờ để tránh tình trạng ùn tắc giao thông trên tuyến quốc lộ 1A.
• Thời điểm lý tưởng để đi tham quan là từ tháng 3 đến tháng 8, đây là mùa khô với thời tiết ổn định, giúp du khách tránh được mưa bão và tình trạng đường sá trơn trượt, không thuận lợi cho việc di chuyển.
• Du khách nên mang theo nước uống và áo mưa loại gọn nhẹ để sẵn sàng ứng phó với những thay đổi bất ngờ của thời tiết trong suốt hành trình.
• Khi tham quan bên trong làng, du khách nên đi bộ hoặc thuê xe đạp với mức giá khoảng 20.000 đồng mỗi chiếc để di chuyển dễ dàng hơn, đồng thời giúp bảo vệ không gian cổ kính và yên tĩnh của ngôi làng.

Trải nghiệm du lịch chậm và văn hóa sống Tại Phước Tích

Sống cuộc sống thôn dã

Phước Tích được đánh giá là điểm đến lý tưởng dành cho những người muốn sống chậm lại, tạm gác lại nhịp sống hối hả để hòa mình vào không gian văn hóa truyền thống đậm đà bản sắc. Du khách đến đây có thể tham gia nhiều hoạt động thú vị và ý nghĩa như sau:

• Tham quan di sản: Du khách có thể tận hưởng cảm giác như đang xuyên không về quá khứ khi khám phá những chi tiết nội thất tinh xảo bên trong các ngôi nhà rường cổ, ghé thăm đình làng, miếu thờ và chùa chiền với kiến trúc đặc sắc.
• Trải nghiệm văn hóa: Quay trở về với những ký ức tuổi thơ thông qua hoạt động làm gốm theo phương pháp truyền thống, tái hiện lại nghề gốm lừng danh một thời của làng, cùng với việc tự tay làm các loại bánh dân gian mang hương vị quê hương.
• Đạp xe ngắm cảnh: Khám phá từng ngõ ngách thanh bình của làng trên chiếc xe đạp thuê với chi phí tiết kiệm chỉ khoảng 20.000 đồng mỗi xe, đây là cách tuyệt vời nhất để cảm nhận nhịp sống chậm rãi, thư thái và kết nối với không gian xung quanh.
• Lưu trú Homestay: Thử nghiệm việc nghỉ lại qua đêm tại các homestay vườn nhà do chính người dân địa phương vận hành, để tận hưởng không khí thôn quê đích thực với những trải nghiệm gần gũi và chân thật nhất.

Khám phá hương vị di sản

Ẩm thực tại Phước Tích là sự kết nối tinh tế và hài hòa giữa hồn cốt ẩm thực xứ Huế cổ truyền và nét giản dị, mộc mạc của vùng làng quê ven sông yên bình:

• Mâm cơm Huế giản dị: Du khách có thể thưởng thức những món ăn đặc sản của xứ Huế, từ những món dân dá như bánh bèo, bánh nậm với hương vị đậm đà, mang lại cảm giác ấm cúng và gần gũi như đang thưởng thức bữa cơm gia đình.
• Tìm kiếm độc bản Làng Cổ: Du khách không nên bỏ lỡ cơ hội khám phá những món ăn hay công thức chế biến độc quyền riêng có của người dân Phước Tích, những hương vị ẩn mình mà chỉ những du khách tinh tế, yêu thích văn hóa ẩm thực mới có thể tìm thấy và trân trọng.

Thời điểm lý tưởng đến làng cổ Phước Tích

Ngôi làng thể hiện vẻ đẹp và sự yên bình nhất vào buổi sáng sớm khi sương còn đang vương vấn trên những mái ngói cổ hoặc vào buổi chiều mát mẻ khi mặt trời đang dần lặn trên dòng sông Ô Lâu. Đây chính là khoảng thời gian lý tưởng nhất để du khách tránh được nắng nóng gay gắt và có thể cảm nhận trọn vẹn sự tĩnh lặng, thanh bình của không gian làng quê.

Du khách nên dành ít nhất nửa ngày tương đương khoảng 3 đến 4 tiếng đồng hồ để đi bộ hoặc đạp xe khám phá và cảm nhận các điểm di tích chính trong làng một cách kỹ lưỡng. Nếu muốn trải nghiệm lưu trú qua đêm và tham gia các hoạt động như làm gốm truyền thống, du khách nên dành trọn một ngày hoặc thậm chí hơn để có thể thưởng thức trọn vẹn những giá trị văn hóa nơi đây.

Một số lưu ý khi tham quan làng cổ Phước Tích

• Du khách cần giữ thái độ yên tĩnh và tôn trọng không gian riêng tư của người dân địa phương, tuyệt đối không được tự ý bước vào các ngôi nhà rường khi chưa được sự cho phép của gia chủ.
• Khi bước vào các khu vực tâm linh như miếu thờ, đình làng, du khách cần mặc trang phục lịch sự, kín đáo, phù hợp với không gian thờ cúng nghiêm trang.
• Ngôi làng này không thu phí vào cửa cho du khách tham quan chung, tuy nhiên nếu muốn khám phá và chụp ảnh chi tiết bên trong khu vườn hoặc nhà rường, du khách nên trả một khoản phí nhỏ khoảng 50.000 đồng cho gia chủ để thể hiện sự tôn trọng.
• Du khách nên lựa chọn thời gian tham quan vào sáng sớm hoặc chiều mát để tránh nắng gắt và có thể cảm nhận được sự thanh bình, tĩnh lặng đặc trưng của làng cổ một cách trọn vẹn nhất.

Những địa điểm du lịch gần làng cổ Phước Tích

Làng cổ Phước Tích nằm ở vị trí thuộc huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế, một vị trí địa lý thuận lợi và chiến lược, cho phép du khách dễ dàng kết nối và mở rộng hành trình đến cả các điểm nghỉ dưỡng sinh thái xanh mát lẫn các di tích lịch sử và văn hóa quan trọng khác trong khu vực.

Du Lịch Sinh Thái Thượng nguồn Ô Lâu (Hầm Heo): Đối với những du khách yêu thích thiên nhiên và muốn trải nghiệm không gian sinh thái trong lành, việc khám phá khu vực thượng nguồn con sông Ô Lâu hiền hòa, dòng sông bao bọc làng cổ Phước Tích, sẽ mang lại những trải nghiệm tuyệt vời giữa thiên nhiên yên tĩnh và trong lành.

Thành cổ Quảng Trị: Đây là một trong những di tích lịch sử mang tầm quan trọng cấp Quốc gia đặc biệt, là nhân chứng sống cho những trang sử hào hùng và bi tráng trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Việc kết hợp tham quan Phước Tích với Thành cổ Quảng Trị sẽ tạo nên một hành trình "Di sản và Lịch sử" vô cùng ý nghĩa và đầy cảm xúc.

Thác A Don và Thác Khe Me: Khu vực huyện Phong Điền còn sở hữu các thác nước tự nhiên đẹp như A Don và Khe Me, rất phù hợp cho các hoạt động dã ngoại ngắn ngày và tận hưởng cảnh quan núi rừng xanh mát, trong lành của vùng đất này.

Làng cổ Phước Tích không đơn thuần chỉ là một ngôi làng cổ kính mang dấu ấn lịch sử mà còn là lời thì thầm nhẹ nhàng của quá khứ, là không gian đặc biệt nơi du khách có thể tìm thấy chính mình giữa bộn bề cuộc sống hiện đại đầy bận rộn. Với kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực du lịch và sự tận tâm cao độ với các giá trị di sản văn hóa, Danangbest cam kết sẽ mang đến cho du khách không chỉ là một chuyến đi thông thường, mà là một trải nghiệm sâu sắc, có ý nghĩa và giá trị tinh thần cao nhất tại Phước Tích cùng với các điểm đến lân cận trong khu vực.