Giếng Bá Lễ - Giếng cổ không bao giờ cạn tại Hội An

Giếng Bá Lễ nằm trên một con ngõ hẹp sâu trong lòng phố cổ. Trải qua bao thăng trầm nhưng vẫn đứng vững theo năm tháng, ẩn chứa cả một chiều sâu văn hóa của vùng đất cổ Hội An. Chiếc giếng cổ Bá Lễ này gần 1000 năm tuổi chưa bao giờ cạn. Nó không chỉ là nguồn cung cấp nước cho người dân địa phương mà còn được sử dụng để mang lại hương vị độc đáo cho một số món ăn tại đây. 

Đôi nét về Giếng Bá Lễ

Giếng lịch sử Bá Lễ thuộc phường Minh An, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam. Giếng nằm trên đường Trần Hưng Đạo, một con ngõ nhỏ ven đường dẫn vào phố cổ Hội An. Những lớp rêu xanh tươi lấp đầy miệng và thành giếng, tạo cho nó một nét cổ kính nổi bật.

Theo những chứng cứ sơ bộ, giếng cổ Bá Lễ có từ thời người Chăm cổ, khoảng giữa thế kỷ thứ 8 và thứ 9. Đây là di tích văn hóa vật thể tái hiện sinh hoạt đời thường của cư dân Chămpa ở Hội An cách đây hơn chục thế kỷ.

Nguồn gốc của giếng cổ Bá Lễ

Có hơn 80 giếng lịch sử ở Hội An, tuy nhiên cái tên giếng cổ Bá Lễ vẫn được biết đến nhiều nhất. Giếng cổ Bá Lễ nằm sâu trong con hẻm nhỏ giữa đường Phan Châu Trinh. Địa điềm này gần với rạp chiếu phim Hội An, mặc dù ở sâu trong hẻm nhưng rất thu hút du khách gần xa.

Không ai biết chính xác giếng nước Ba Hội An ra đời từ khi nào và hình thành ra sao. Người ta chỉ biết rằng giếng có từ thế kỷ thứ VIII và được tu sửa vào thế kỷ XX. Cái tên Bá Lễ được gọi theo tên người phụ nữ bỏ tiền mua và tu sửa lại giếng.

Từ trước đến nay, giếng Bá Lễ không bao giờ cạn. Bất kể thời tiết có như thế nào, giếng vẫn tiếp tục cung cấp nước xanh, sạch. Điều này là do vị trí của giếng trong nguồn cung cấp nước chảy dưới bề mặt.

Tên gọi giếng cổ Bá Lễ Hội An 

Nhiều người sẽ hỏi tại sao Giếng Bá Lễ lại được chọn mà không phải những cái tên khác. Thực ra, cái tên Bá Lễ bắt nguồn từ tên người phụ nữ đã bỏ ra hơn 100 đồng bạc Đông Dương để cải tạo chiếc giếng cổ này vào đầu thế kỷ XX. Từ đó người ta quen gọi giếng cổ theo tên của bà chứ không bắt nguồn từ câu chuyện hay tích cổ nào. 

Giếng cổ Bá Lễ Hội An có gì hấp dẫn khách du lịch?

Giếng nước ngàn năm không cạn

Không giống như nhiều giếng khác mà bạn đã đến thăm, nước ở giếng cổ Bá Lễ không bao giờ cạn. Ngày xưa giếng thường đầy người đến lấy nước; ngay cả Hội An mấy thế kỷ trước cũng uống nước Bá Lễ. Tuy nhiên, ở đây chưa bao giờ thiếu nước, nước ngọt chảy róc rách dù là mùa mưa hay mùa khô.

Người xưa đã phát hiện ra một nguồn cung cấp nước ngầm lớn, đó là lý do tại sao nước ở đây không bao giờ cạn. Việc xây dựng giếng là một yếu tố khác làm tăng khả năng lưu trữ một lượng nước vô hạn của giếng.

Kiến trúc giếng cổ Hội An

Hơn 80 giếng cổ còn tồn tại ở Hội An có thể được phân thành ba loại: giếng tròn và giếng vuông, cũng như giếng vuông trên và giếng dưới. Có một vài loại bổ sung không phổ biến. Giếng cổ Bá Lễ được tạo hình vuông, đặc trưng của kiến trúc Chăm. Nó có diện tích mặt bằng khoảng 10m2, sâu khoảng 12m, được làm hoàn toàn bằng gạch không sử dụng vôi vữa. Việc xây dựng có vẻ cơ bản nhưng đã tồn tại hàng trăm triệu năm, với một khung lớn làm bằng gỗ lim ở chân.

Những trải nghiệm nên thử khi đến thăm giếng Bá Lễ

Thử ngụm nước giếng Bá Lễ 

Nước giếng ở Hội An độc đáo ở chỗ nó được sử dụng để làm nguyên liệu cho những món ăn tuyệt vời như Cao Lầu, mì Quảng và chè Hội An nổi tiếng. Đời sống người dân vùng này được cải thiện rõ rệt từ khi dùng nước giếng khoan. Vì vậy, nước giếng cũng được coi là nước thiêng, không ai dám phung phí. Khi đến thăm giếng Bá Lễ, hãy tìm đến một gia đình trên đường Nguyễn Thái Học mang theo một vò nước giếng Bá Lễ ghi “Nước giếng phục vụ khách du lịch” và bạn sẽ được uống nước giếng. Trải nghiệm này sẽ mang đến cho bạn một cảm giác thoải mái và vô cùng thú vị.

Thắp hương tại ban thờ thần Giếng

Một bàn thờ thần giếng được người dân lập ra cách miệng giếng khoảng nửa mét. Vào những buổi tối rằm hay mùng một hàng tháng, người dân Hội An vẫn mang hoa quả, hương đèn đến cúng để tạ ơn giếng Bá Lễ đã cho nước lạnh vào thành phố. Cuộc sống Bá Lễ như một bức tranh với bóng dáng của phố cổ càng tô điểm thêm cho văn hóa và ẩm thực nơi đây.

Thưởng thức món chè mè đen

Món chè mè đen của ông Ngô Thiều  là món ăn nổi tiếng trong vùng. Ông Ngô Thiều trước đây cho biết, bí quyết pha trà có hương vị đặc trưng như vậy là được đun bằng nước giếng Bá Lễ! Nếu có dịp đến đây, đừng quên thưởng thức ly chè mè đen hấp dẫn này.

Giếng cổ Bá Lễ là một nét đặc sắc của văn hóa Hội An. Hàng ngày, nước được chở đến khắp các ngõ ngách phố cổ bằng những chiếc xe hai bánh hoặc xe ba gác chở nước. Ghé thăm Hội An, và đừng quên xem giếng Bá Lễ  nhé!